Lijm wat wanneer?

Vraag: Welke soort lijm gebruik ik nou bij het modelbouwen?

Soorten lijm

In lijm temmen besprak ik al het omgaan met secondelijm of superglue, maar bij bouwplaatjes verscheen opeens ook houtlijm. Er zijn nog veel meer soorten, op basis van oplosmiddelen en op waterbasis. Zo is er bijvoorbeeld tixotrope (niet dradende) contact-lijm, boekbinderslijm en montagekit in -tig soorten!
Wanneer gebruik je nou wat? Ik som eerst eens wat mogelijkheden op:

1 Superglue
Over de kwaliteit ging het in lijm temmen en over het omgaan ermee. Voor modelbouw gebruik je het vooral als hechtmiddel of voor kleine details.

2 Contactlijm
Dit is oplosmiddelrijke lijm en de aartsvijand van hardschuim. Het (a-polaire) oplosmiddel is een weekmaker van kunststof en giftig en brandbaar.

3 Pva-lijmen
Dit is een groep van zogenaamd 'witte lijmen' op basis van (polair) water. De varianten verschillen alleen in hechtkracht en snelheid van afbinden.

4 Montagekit
Ook hiervan zijn vele soorten, maar geschikt voor modelbouw zijn eigenlijk alleen de polaire, dus op waterbasis. De superversies zijn eigenlijk onnodig.

Plak plekken

Wanneer is een bepaalde lijmsoort nu op z'n plek?
Superglue of secondenlijm gebruik je vooral als hechtmiddel bij kartonwerk. Voor bouwpakketten van plastic is het minder geschikt, hoewel ik soms 'kitbash' met een combi van karton en kunststof zoals de Odulphsbücke.

Houtlijm, een pva-lijm, is heel geschikt voor karton, bijvoorbeeld het bouwen van pakketten uit laserkarton zoals de molen of de schuurtjes ^opZ. Als je iets op fotokarton afdrukt moet je rekening houden met de kunststof folie aan de achterkant. Houtlijm houdt eigenlijk alleen aan de emulsie (bedrukte) kant of de kopkanten. Folie op folie gaat niet!

Hybride lijmen

Karton hecht je het beste met superglue (om vlot te kunnen werken). Als het provisorisch 'zit' neem je een dun penseeltje en strijkt de naad dicht met verdunde houtlijm. Dit moet je juist niet aan de bedrukte kant doen. Plakplekken houtlijm lossen de emulsie op en je kunt je werkstuk meteen afschrijven want schoonpoetsen is geen optie!

Boekbinderslijm

Een sterke pva-lijm is boekbinderslijm. Meestal gebruik ik dat voor het lijmen van stoffen zoals vilt. Bekleed je een hardschuim heuvel dan staat op de stof vaak wat spanning die gewone houtlijm niet aankan. Je bestrijkt het oppervlak dan met een breed penseel, masseert het vilt er overheen en fixeert dat aan de randen met een leger spelden.

Je kunt boekbinderslijm ook gebruiken voor het op elkaar plakken van hardschuim in een diorama. Het kan zelfs met houtlijm, maar in dat geval neem je cocktailprikkers om de zaak te fixeren. Trek die er na droging voorzichtig weer uit. Ze blijven je anders gegarandeerd hinderen bij het aanleggen van lampjes, het planten van boompjes etc.

Montagekit 

Pva-lijmen zijn minder geschikt voor het bouwen van een module met een oppervlak uit hardschuim. Hier heb je krachtig spul voor nodig. Gebruik nooit contactlijm of een apolaire kit!, want dat lost het schuim op en maakt grote gaten. Kies een goedkope montagekit op waterbasis en wees daarmee niet zuinig. Het lijkt boter uit een kitspuit.

Plaktijk

In de volgende lijmtip beschrijf ik een denkbeeldig plaktraject voor het bouwen van een module.