Warme Wagens
De TEG voerde in 1869 juist in alle 3de klasse rijtuigen stoomverwarming in! Het was daarmee de eerste maatschappij waarmee juist het gewone volk een comfortabele treinreis kon maken. Hoe kwam de TEG aan die warme wagens? Het is winter in de pionierstijd van de TEG. De reizigers zitten dicht opeengepakt. Ze zijn het nog gewend van de postkoets: dikke warme reiskleren, wollen dekens om zich tegen de urenlange kou te wapenen. Want in Thalgau heb je voor 1850 alleen open IIIde klasserijtuigen en de enige bescherming tegen de vorst zijn een paar leren gordijnen opzij van het rijtuig.
Dit is dan ook het advies van de Eisenbahn Gesellschaft: trek vooral warme kleding aan. Maar naarmate het treinen steeds gewoner wordt, wordt het klagen steeds ongewoner. Je wenst toch althans een béétje comfort voor je geld.
Nu is de TEG de kwaadste niet. Men doet echt pogingen aan die kinderachtige eisen te voldoen, maar het valt niet mee om het technisch op te lossen voor een IIIde klasse prijsje. De TEG stelt het zo:
"Het betreft den Eis des Publyks in een Rytuig van minimaal tien graad Celsius te vertoeven, ook wanneer bij eene Storing den Reis gedurende een Spanne tijds zou moeten worden onderbroken. Mede betreft het den Eis te worden beschut tegen: Rook en Roet, Stof en Stank en eene Beveiliging tegen Brand, ook wanneer een Ongeval mocht geschieden. Maar vooral ook betreft het de Eis het Spoorbedrijf niet te verzwaren of te verduren."
Het moet dus goedkoop! Het schijnt dat men nu proeven doet met hete lucht en zelfs, stel je voor, met de centrale verwarming van waterleidingen! Maar al die dingen zijn te duur voor de Thalgau. Zeker in rijtuigen van de 3de klasse laten ze ons vast nog heel lang in de kou staan, want zitten wil je natuurlijk niet. De TEG wil zoveel geld gewoon niet uitgeven aan zijn rijtuigen
1870 warme wagens in Thalgau
Het is 1870 en het probleem is al lang opgelost: Alle rijtuigen van de TEG worden nu verwarmd met stoom. Dat is te danken aan voorlopers in oost Pruisen en Bayern, maar ook buiten Bayern ging de ontwikkeling door. Al in 1858 nam de Oberschlesische Eisenbahn de eerste proeven met stoomverwarming. Men deed dat door gebruikte stoom al bij de cilinder af te vangen, maar dat veroorzaakte een schadelijke tegendruk.
Pas de koninklijke Pruisische Ostbahn deed een succesvolle proef aan de Russische grens in de winter van 1864-65, nu met een aparte warmte wagon. Daarna verwarmde men daar met stoom die bij sneltreinen ook van de loc werd afgetapt.
Deze maatschappij heeft dan ook als eerste stoomverwarming in de geregelde dienst opgenomen. Vanaf 1866 testten ook de Braunschweigse spoorwegen een warmtewagen en de KED Hannover zette in 1868 op proef een aparte stoomketel op de posttrein.
Allemaal warm eten!
In Thalgau kwam de ontwikkeling pas laat op gang, maar de TEG voerde in 1869 juist in alle 3de klasse rijtuigen stoomverwarming in! Het was daarmee de eerste maatschappij waarmee juist het gewone volk een comfortabele treinreis kon maken. Het gaf de Thalgause economie een krachtige impuls daar reizen per trein nu ook ‘s winters een normale zaak was geworden. Bovendien kwamen daar in 1881 de eerste zo genaamde Sternwagens op het spoor, verwarmde rijtuigen, waarin men de maaltijd kon gebruiken.
|
Lees meer over wagenverwarming in het infoblad Warme Wagens.
Meer informatie vind je op de volgende websites:
Die Entwicklung der Wagenheizung in Bayern
Geschiedenis van de treinverwarming in België