De Wijze Franc

Historien van Thalgau
om voor te dragen
door een bekwame bard

Klik hierboven op het origineel of lees hieronder de vertaling:

Vele jaren geleden woonde diep in het bergland waar men de landbouw bedrijft een wijze Franc. Zijn wijsheid was opvallend. Voor de jonge vrouwen in de streek leek hij een begeerlijke partij om te huwen. Immers, zij verwachtten met zo'n achtbare wijsheid niet anders dan rijkdom. Op een dag ontmoette de Franc een jonge maagd die onder de armen leefde. Zij was blind en kon niet spreken, maar bedreef het goede en de armen hielden van haar. Zij was de enige die ook geen welstand van hem verwachtte. Hij leefde dan ook in armoede, maar niet uit nood, want hij was zeer wijs.

Daarom deelde hij al wat hij had met wie armer was dan hij, net zolang tot hij de armste was van heel het land. Maar zijn blinde stomme vrouw maakte hij wel gelukkig, want ze kregen samen een dochter. De dochter groeide op. Zij was ziende en leerde spreken.

Maar zij was zo geheel anders dan haar moeder dat men er op alle landerijen van begon te spreken. Het kind voelde zich misdeeld door de armen waarvoor haar vader in zijn wijsheid zorgde. "Om hen maakt gij mij arm!" schreeuwde zij hem toe en overlaadde hem met verwijten.

De wijze Franc verborg de wandaden van zijn dochter voor haar moeder. Hij sprak haar vriendelijk maar vermanend toe: Is niet al het mijne het uwe. Hebt gij ooit gebrek geleden? Is ons geluk niet in het helpen der behoeftigen, in het zien voor de blinden, in het horen voor de doven en in het spreken voor hen die juist geen stem hebben. Richt ik niet het woord tot de welgestelden des lands om hun plicht als mens te doen tegenover hen die werkelijk zijn misdeeld?

Maar de dochter was blind, doof en sprakeloos over het doen en laten van haar wijze vader. Door de jaren heen werd zij al maar wreder en hebzuchtiger. Het viel de wijze Franc al maar moeilijker om de jaloerse wandel van zijn dochter voor haar moeder te rechtvaardigen. Zij eerde haar moeder niet. Maar nu had zijzelf geleerd haar kwade wandel met gemak voor de moeder te verbergen. Zij eerde haar vader niet, want zij vergaarde macht om dat wat haar vader aan de armen gaf weer van hen af te eisen.
En omdat zij wist dat haar vader in zijn wijsheid nimmer in woede tegen haar zou ontsteken ging zij zelfs zo ver om hem te vernederen en uit te schelden. Zo vleide zij zich met haar nieuw bezit zelf onder de rijken van het land en bracht haar vader in opspraak. Overal wekte zij de indruk dat haar vader háár had misdeeld. Op een dag scheldt zij zelfs op haar vader alsof hij háár heeft verlaten.

Tenslotte wordt de wijze Franc gewaar dat zij via hem haar weerloze moeder gebruikt als slavin. Dan wordt het hem teveel. Nog eenmaal spreekt hij de welgestelden des lands aan op hun besef van goed en kwaad. Maar dan zijn hij en haar moeder met een eenhoorn verdwenen. Nu begint de dochter werkelijk gebrek te lijden.

Wanneer zij door de rijken wordt uitgestoten zijn het alleen nog de armen die haar opvangen. Zij vertellen haar wie haar vader werkelijk was: de wijze Franc. Dan ontdekt ze met hen het spoor waarlangs ze zijn weg gegaan. In dat spoor groeien nu altijd bloemen, de bekende blauwe Franciscus-kelkjes, korenklokjes die alleen in de Thalgau voorkomen.