Auto uitvinders
Dit is de eerste van een rijtje artikelen over auto's opZ. Aanleiding was de museumwagen 2019 waaraan de Porsche ontbrak. Ik maakte eerst een Ganz en later een Marcus, maar ik heb er nog veel meer, vooral oldtimers. Er zijn veel bouwmethoden. Mijn Belgische Z-genoot Gérard kitbasht juist weer moderne vrachtauto's en ook die komen hier aan de orde. Nu eerst wat historie:
Al in 1680 tekent Christiaan Huygens een explosie 'motor' op buskruit, die een vacuüm maakt. Daar kon je 8 jongetjes mee tillen, maar hij bouwt hem nooit. Er volgt nog een hele rij uitvinders, autotypes!
In 1807 bedenkt de Zwitser Francois Isaac de Rivaz er ook één, maar dan op water- en zuurstof! Hij tekent er in 1808 zelfs een wagentje voor, maar zijn hele project mislukt door gebrek aan animo.
De Brit Samuel Brown stookt in 1824 gas in een oud stoomvehikel en rijdt onder enorme dreigende rookwolken een stukje op Shooters Hill in Londen.
In 1858 bedenkt de Belg Jean Joseph Étienne Lenoir een motor op houtgas. In 1863 rijdt hij 50 mijl met een driewieler op petroleum. Maar een driewieler wordt later niet als auto gezien, want anders was hij daar de uitvinder van. Drie jaar later wordt deze driewieler efficiënter gemaakt door de Duitsers Eugen Langen en Nikolaus August Otto. Alphonse Beau de Rochas vraagt in 1862 patent op een viertakt motor, maar ook hij bouwt er nooit een auto voor. (Frans patent #52,593, 16-01-1862). Het wil maar niet lukken met die auto...
Maar in 1864 rijdt de Oostenrijkse Siegfried Marcus (1831-1898) met een ééncilinder wagentje 500 voet en gaat door met ontwikkelen. In 1869 is het dan ook een échte auto, op vier wielen!
In 1875 heeft zijn tweede model zelfs al een viertakt explosiemotor, magneet-ontsteking, waterkoeling, een carburateur, een gasklep, een startslinger en een echte koppeling mét vrijloop voor stationnair draaien. Deze vierwieler zag er al echt uit als een auto...op benzine of eigenlijk nog marcusine!
Tegelijk met hem bedenkt de Amerikaan George Brayton een tweetaktmotor met twee externe pompcilinders, maar het wordt niets. Toch zou dit volgens ieder de eerste veilige motor zijn geweest.
Een jaar ná Marcus patenteert de Duitse Nikolaus August Otto een viertakt motor als "Otto cycle." Maar dat is ook weer een driewieler en die motor was al eerder door Siegfried Marcus bedacht.
In dat zelfde jaar bedenkt Sir Douglas Clerk de eerste werkende tweetaktmotor, maar nu alweer zonder auto. In 1883 ontwerpt de Fansman Edouard Delamare-Debouteville een ééncilinder viertaktmotor op houtgas, maar ook hij bouwt er geen wagen mee. In 1885 komt Gottlieb Daimler met een 'Reitwagen' op twee wielen, eigenlijk een soort motorfiets, maar geen auto. Een jaar later bouwt hij zijn eerste vierwieler. Maar Marcus auto is dan al meer dan tien jaar oud! In 1886 verwerft Karl Benz het Duitse patent (DRP No. 37435) op een benzinewagen, alweer een driewieler! Marcus' benzineauto op vier wielen is dan al aan zijn zoveelste versie toe, maar wordt niet erkend.
Er zijn dus heel wat van die autotypes die een auto uitvonden...
In een volgend artikel kun je verschillende autotypen en de uitvoering opZ bekijken, waaronder de eerste auto van Siegfried Marcus.
