Marcusine

Halverwege de 19^de eeuw wordt aardolie gestookt, maar men houdt na raffinage een schadelijke rest over waar men niks mee kan. De Oostenrijkse Siegfried Marcus (1831-1898) kan dat spul kort na 1860 laten ontploffen! Op mysterieuze wijze komt hij op het idee om die chemische expansie te gebruiken in de zuiger van een stoommachine, maar hoe eigenlijk?

De eerste auto

Plof! Het vliegwiel draait een slag. In Wenen bedenkt de werktuigkundige er nu een hele motor bij met electrische ontsteking en zet die in 1869 op een platte wagen. Het apparaat maakt een reeks ploffen en blijkt zo’n vijfhonderd voet vanzelf te kunnen rijden. Hier is de eerste auto geboren!

Benzine

Toen onder het naziregime door Joseph Goebbels de geschiedenis werd herschreven werd Marcus door het Reichsministerium  uit alle boeken gewist, want hij was Joods. Nu was Benz de uitvinder geworden en het restolieproduct kreeg de naam: Benzine.

Siegfried Marcus patenteerde nog vele andere uitvindingen op het gebied van gastechniek en explosiemotoren, maar eigenlijk was hij specialist in elektriciteit. Een telegraafrelais, de microfoon, galvanische elementen en elektrische lampen, staan allemaal op zijn naam, zelfs de elektrische bel van Keizerin Elisabeth van Oostenrijk (Sissy). Maar zijn grootste verdienste was wel het nuttig maken van dat restolieproduct.

In 1875 kwam Siegfried Marcus met een tweede auto. Die had toen al een viertakt explosiemotor, magneetontsteking, waterkoeling, een carburateur, een gasklep, een startslinger, een echte koppeling mét vrijloop voor stationair draaien. Bovendien had hij vier wielen en zag er al echt behoorlijk uit als een auto met stuur. De replica op de foto is te zien in Wenen in het Technisches Museum.

Bouwen opZ

Een versie van rond 1875 heb ik gebouwd ^opZ. Het is een tweezitter met grotere achterwielen en een opvouwbare kap. Achter de kap zit een uitklapbaar bankje. Het bouwplaatje heb ik herleid uit de tekening van een zogenaamd 'shell' plaatje uit de ¹⁹60-er jaren.

De body en de spatborden zijn in 19 microscopische stukjes op fotokarton geprint. De wielen zijn samengesteld uit twee soorten metaaldraad 0,25mm. De banden zijn bruin gelakt, de (losse) spaken blank. De lampen zijn gerold uit 0,05mm messing folie. Het stuur, de slinger,etc uit 0,2mm zilverdraad. Aan de foto zie je dat het geen sinecure is om zo'n klein autootje te bouwen.

Marcusine

Pas in 1886 construeerde Karl Benz zijn eerste voertuig, technisch gezien eigenlijk geen auto, maar een gemotoriseerde driewieler voor een reuzenkleuter. Meer dan tien jaar na Marcus tukte Benz met zijn ééncilinder door de stille straten van Mannheim. Opmerkelijk genoeg tukte hij precies op de vloeistof die Marcus nuttig had gemaakt.

Denk er dus bij de volgende tankbeurt maar aan dat je euro of super eigenlijk geen Benzine is maar Marcusine!