Marcusine

Auto Marcus | Z scenery 1:220

Halverwege de 19de eeuw wordt aardolie gestookt, maar men houdt na raffinage een schadelijke rest over waar men niks mee kan. De Oostenrijkse Siegfried Marcus (1831-1898) kan dat spul kort na 1860 laten ontploffen! Op mysterieuze wijze komt hij op het idee om die chemische expansie te gebruiken in de zuiger van een stoommachine, maar hoe eigenlijk?

Siegfried Marcus

historisch Eureka!

Adelbert Stern is deze dagen al net zo druk als zijn zoon Norbert. De eerste is grootvader, de tweede vader geworden. Maar juist om die tijd wordt de smid van Thalbrück ook bezocht door een genie dat helemaal uit Wenen komt. Voor het kind heeft hij geen oog, hooguit voor diens flaporen en zijn felrode haar. Maar hem is ter ore gekomen dat de heer Albert Stern dertien jaren hiervoor de spil was in de constructie der eerste stoomlocomotieve Thalfluss. Juist daarover gaat nu zijn vraag:

Motor van S. Marcus

Hoe eene Explosie dienstbaar te doen zijn aan dezelven omwentelenden Beweeging gelyk die der locomotieve.

Auto Marcus

De heer Marcus kan wel knallen, maar wil de kracht daarvan omzetten in een zich herhalende draaibeweging. Albert Stern legt hem uit hoe een stelsel van drijfstangen kleppen aandrijft die de stoomcilinder vullen en na expansie leeg maken. Ze brainstormen wat bij een glaasje sekt en beschuit met muisjes en dan komt het idee:

Gezien Uwe Begaeftheit met Electriciteit ligt voor den Hand dat U den Explosies reguleert door eene Reeks van Electrische Vonken welke door den Beweeging zelf worden gegenereerd.

Eureka!
De heer Marcus keert opgetogen huiswaarts om de gesynchroniseerde ontsteking te gaan uitvinden... (gepatenteerd 1883).

De eerste auto

Plof! Het vliegwiel draait een slag. In Wenen bedenkt de werktuigkundige er nu een hele motor bij met electrische ontsteking en zet die in 1869 op een platte wagen. Het apparaat maakt een reeks ploffen en blijkt zo’n vijfhonderd voet vanzelf te kunnen rijden. Hier is de eerste auto geboren!

Marcus eerste wagentje 1896 | Z scenery 1:220

Benzine

Toen onder het naziregime door Joseph Goebbels de geschiedenis werd herschreven werd Marcus door het Reichsministerium  uit alle boeken gewist, want hij was Joods. Nu was Benz de uitvinder geworden en het restolieproduct kreeg de naam: Benzine.

Siegfried Marcus patenteerde nog vele andere uitvindingen op het gebied van gastechniek en explosiemotoren, maar eigenlijk was hij specialist in elektriciteit. Een telegraafrelais, de microfoon, galvanische elementen en elektrische lampen, staan allemaal op zijn naam, zelfs de elektrische bel van Keizerin Elisabeth van Oostenrijk (Sissy). Maar zijn grootste verdienste was wel het nuttig maken van dat restolieproduct.

In 1875 kwam Siegfried Marcus met een tweede auto. Die had toen al een viertakt explosiemotor, magneetontsteking, waterkoeling, een carburateur, een gasklep, een startslinger, een echte koppeling mét vrijloop voor stationair draaien. Bovendien had hij vier wielen en zag er al echt behoorlijk uit als een auto met stuur. De replica op de foto is te zien in Wenen in het Technisches Museum.

Auto Marcus 1875 | Z scenery 1:220

Bouwen opZ

Auto Marcus bouwplaat | Z scenery 1:220Een versie van rond 1875 heb ik gebouwd opZ. Het is een tweezitter met grotere achterwielen en een opvouwbare kap. Achter de kap zit een uitklapbaar bankje. Het bouwplaatje heb ik herleid uit de tekening van een zogenaamd 'shell' plaatje uit de 1960-er jaren.

Auto Marcus bouwplaat | Z scenery 1:220

De body en de spatborden zijn in 19 microscopische stukjes op fotokarton geprint. De wielen zijn samengesteld uit twee soorten metaaldraad 0,25mm. De banden zijn bruin gelakt, de (losse) spaken blank. De lampen zijn gerold uit 0,05mm messing folie. Het stuur, de slinger,etc uit 0,2mm zilverdraad. Aan de foto zie je dat het geen sinecure is om zo'n klein autootje te bouwen.

Marcus 1898 Cab | Z scenery 1:220

Marcusine

Pas in 1886 construeerde Karl Benz zijn eerste voertuig, technisch gezien eigenlijk geen auto, maar een gemotoriseerde driewieler voor een reuzenkleuter. Meer dan tien jaar na Marcus tukte Benz met zijn ééncilinder door de stille straten van Mannheim. Opmerkelijk genoeg tukte hij precies op de vloeistof die Marcus nuttig had gemaakt.

Auto Marcus
Denk er dus bij de volgende tankbeurt maar aan dat je euro of super eigenlijk geen Benzine is maar Marcusine!

 Auto Marcus, Benz en Daimler