Auto bouwen
Hoe bouw je zo'n oldtimer opZ globaal in zeven stappen?
Download hier de bouwplaat en starten maar!
- Bouwplaat bestuderen en hertekenen
- Chassis knippen en versterken
- Motorkap maken, dashboard
- Bestuurderscoupé maken, voorbank
- Passagierscoupé maken, achterbank
- Wielen, spatborden en reservewiel
- Detailleren en afwerken
1 Bouwplaat bestuderen
Als voorbeeld neem ik het bouwplaatje van een Thomas Flyabout uit 1909 dat ik heb gedownload. Het is hieronder deels afgebeeld op ware grootte en je ziet dat er door het verkleinen weinig bruikbaars overblijft. Ik heb dit bouwplaatje dus vertaald opZ, rekening houdend met materiaal, visueel nut en bouwbaarheid. Dat levert het afgebeelde resultaat op. Beide bouwplaatjes zijn opZ.
2 Chassis knippen en versterken
Ik heb hem toen maar meteen afgedrukt in vier kleuren en uitvoeringen. De rode ga ik hier maken. Nu moet je zo'n chassis uitgeknipt zien te krijgen, want snijden is hier geen optie. Dat betekent een superklein borduurschaartje, een postzegelpincet die de afdruk niet krast en een heleboel geduld. Mocht je fout knippen dan kun je meteen aan een ander exemplaar beginnen, want repareren is dus vrijwel onmogelijk..
Het chassis wordt gevouwen met de zijkanten omlaag en voor en achter een nummerplaat zodat een bakje ontstaat. Nu moet dit worden versterkt met dikker karton van 1,2mm ofwel precies de hoogte van de zijkanten.
3 Motorkap maken
Nu is de motorkap aan de beurt. Die bestaat uit drie delen: de kap met spanbanden en gespen, de radiator en de kraag voor het dashboard straks.
Ze worden uitgeknipt en de kap wordt in een hoefijzer vorm gevouwen. Dan wordt de radiator er precies recht op gelijmd en vervolgens aan de andere kant de conisch gevouwen kraag.
Van binnen wordt de motorkap gevuld met 2mm karton dat aan de dashboardkant kaarsrecht moet zijn. Het dashboard is een hoefijzervorm zo groot als de binnenkant van de motorkap. Die wordt nu ónder de kraag tegen de 'motor' aan geplakt.
4 Bestuurderscoupé maken
De bestuurderscoupé heeft twee losse zijkanten die dubbel zijn afgedrukt, steeds één binnen- en één buitenkant.
Ze blijven één geheel, maar voordat de twee helften op elkaar worden gevouwen peuter je met twee pincetten de kartonnen drager er vanaf. Nu ontstaat een zeer dunne printlaag die wordt dubbelgeplakt en pas dán uitgeknipt: Ziezo, een tweezijdig gedrukte cabinekant. Ze worden achteraan de motorkap aan het chassis geplakt.
Dan is de voorbank aan de beurt. Die wordt heel precies uitgeknipt, in vorm gevouwen tot de zijleuningen precies rond genoeg zijn en dan gelijmd. Als hij klaar is en mooi recht wordt hij met heel weinig lijm precies symmetrisch op de cabinekantjes geplakt. Maar nu komt het kleinste deeltje nog! Dat is een weer tweezijdige tussenleuning op de voorbank. Hij is ca 1,6mm groot en wordt dán nog gevouwen, maar komt uiteindelijk op z'n plek. Nu krijgt het toch al iets van een halve oldtimer...
5 Passagierscoupé maken
Je zou verwachten dat de passagierscoupé wel hetzelfde zou gaan als die van de bestuurder, maar niets is minder waar.
De buitenbak met zijn zijdeuren heeft een bijzonder lastige vorm om symmetrisch te vouwen en wel zodanig dat de bank er straks nog inpast. De voorkant ervan moet precies over de zijkanten van de voorbank vallen en de achterkant heeft maar één heel smal lijmpunt op het chassis. Tot overmaat komt er dan nog een tussenklus: de voorruit krijgt zijn basis.
De basis van de voorruit is ook weer tweezijdig, dus pulken, vouwen en lijmen. Dan moet hij exact symmetrisch op de uitgekraagde motorkap worden gelijmd, voorwaar geen sinecure, want de zwaartekracht wordt opeens heel vijandig. Dan de achterbank. Die had ik stiekem al tegelijk gemaakt met de voorbank.
Nu ga ik hem plaatsen, zodanig dat hij symmetrisch, vér genoeg naar achteren, diep genoeg in de bak en passend in de vorm terecht komt. Waren mijn haren nog niet grijs dan werden ze het nu...maar het lukt uiteindelijk.
6 Wielen, spatborden en reservewiel
Wat nu nog ontbreekt om er een echte auto van te maken zijn wielen, spatborden en de reserveband. Voor de geprinte wielen is er de onvolprezen gaatjestang op 3,5mm. Ze worden opgedikt met twee lagen fotokarton en aan de binnenkant nóg een geprint wiel. Als ze eraan zitten benaderen ze juist de werkelijke grootte van 220x3,5 = 770mm.
Een volgend geduldwerk is het precies knippen en vouwen van de spatborden. Die zijn per kant uit één stuk en behoorlijk ingewikkeld van vorm. Maar als ze er dan eenmaal symmetrisch aanzitten wordt je auto echt toonbaar als Thomas Flyabout.
Ware ik geen purist dan zou ik nu gewoon een vijfde wiel naast de bestuurderscabine plakken, maar in het echt zit daar alleen een band. Dus rol ik uit 0,3mm draad een cirkel van 3,5mm en snijdt die schuin af. De uiteinden buig ik in elkaar zodat je geen onderbreking ziet. Die lijm ik dan naast de cabine en maak er van 0,2m zilverdraad nog een T-beugel overheen.
7 Detailleren en afwerken
De laatste stap zijn de andere details. Op de treeplanken komen opstapjes voor de passagiers. De geknikte voorruit met tussenspijl buig ik uit 0,2mm draad op het sjabloon van mijn bouwplaatje. Van dezelfde draad komt er een slinger aan en een versnellingspook met handrem, het stuur met kruisspijlen en een stuurstang en hier en daar een bumper. De koplampen snijd ik uit 1,5mm koper-draad en soms maak ik daarvan heel dunne plakjes als spiegels. Op sommige maak ik nog een voorgedrukte kap met spanbanden van 0,05mm koperdraad. Ook die kap bestaat uit alleen de printlaag zonder steunkarton. Dan is hij moeilijker in zijn vorm te vouwen, maar mooi dun om te zien.
Het allerlaatste is een precisiekarwei met verf en een micropenseeltje: het afwerken van de randjes, de koplampen en allerlei andere details. Hieronder zie je het resultaat: De Thomas Flyabout uit 1909 opZ. Wil je het ook eens proberen? Download dan het bouwplaatje en druk het af op 170grams fotokarton.